Στέλλα Σπανού
η γνωστή chef που εμφανίζεται σε τηλεοπτικές εκπομπές σε Ελλάδα και εξωτερικό, διοργανώνει εκδηλώσεις γεύσεων, έχει γράψει τα βιβλία μαγειρικής «έρωτας γεύσεων», «Θρακιώτικες μυρωδιές και γεύσεις», «Καβάλας γεύσεις» το οποίο κέρδισε Gourmand Best In The World Cookbook Award, «Θρακιώτικη κουζίνα», «γεύσεις από Κιλκίς», ενώ παράλληλα φωτογραφίζει η ίδια όλα τα λαχταριστά πιάτα των βιβλίων της. Μετά τη συμμετοχή της στο φεστιβάλ γαστρονομίας στην Κίνα μιλά στο simposio.news για τις εμπειρίες της.
Είστε μαγείρισσα, φωτογράφος, διοργανώτρια εκδηλώσεων, συγγραφέας, ποιο σας εκφράζει περισσότερο;
Όπως όλοι έτσι και εγώ ιδιωτεύω οπότε ανάλογα με το τι θα μου προκύψει ως μεγαλύτερη ζήτηση, μπορεί ένα χρονικό διάστημα να ασχοληθώ περισσότερο με τη μια δραστηριότητα μου άλλο διάστημα με την άλλη κ.ο.κ.
Το μεγάλο μου πάθος όμως είναι η μαγειρική γιατί θεωρώ πως είναι πιο δημιουργική και δεν έχει τέλος. Έχει τεράστια γκάμα που σε εξιτάρει και συνεχώς ανακαλύπτεις πράγματα. Δεν σ’ αφήνει να πλήττεις
Διαβάζει ο κόσμος τα βιβλία μαγειρικής;
Η άποψη μου είναι πως ο κόσμος δεν διαβάζει τα βιβλία. Μαθαίνουν μέσα από το internet για υλικά και συνταγές. Υπάρχουν όμως μάγειρες που θέλουν να μαθαίνουν διάφορες τεχνικές, να παίρνουν γνώσεις για προϊόντα, και τοπικές συνταγές. Θέλουν να γνωρίσουν την Ιταλική, την Γαλλική και όσο το δυνατό περισσότερες κουζίνες. Όσον αφορά την Ελληνική κουζίνα νομίζω ότι την παίρνουν πολύ επιφανειακά. Δεν ασχολούνται τόσο με την παραδοσιακή κουζίνα. Και το περίεργο είναι πως όλοι θέλουν και ψάχνουν την κουζίνα της μαμάς, της γιαγιάς δηλαδή την παραδοσιακή Ελληνική κουζίνα.
Οι Έλληνες μάγειρες χρησιμοποιούν τα προϊόντα μας;
Βεβαίως και τα χρησιμοποιούν. Έχουμε εκπληκτικά προϊόντα και ο κάθε τόπος έχει τα δικά του υλικά που παράγει όπως στην Βόρεια Ελλάδα έχουμε πολλά γαλακτοκομικά, μικρά και μεγάλα ζώα, σιτάρι, στα νησιά άλλα κλπ. Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο η πρώτη ύλη αλλά και πως τη διαχειριζόμαστε στην μαγειρική.
Αυτή τη στιγμή βέβαια υπάρχει μια αναγέννηση της κουζίνας, λόγω της κρίσης είναι όλοι πιο ψαγμένοι. Γιατί δεν θα έρθει ο άλλος να σου δώσει χρήματα και να μην φάει αυτό που πρέπει.
Οι τιμές των εστιατορίων είναι υπερτιμημένες;
Όχι δεν είναι υπερτιμημένες. Τα έξοδα είναι τεράστια, εφορία, φπα, ενοίκια, ασφάλειες και όλα τα άλλα… το προσωπικό επίσης πχ ο σεφ και οι τεχνικές που χρησιμοποιεί. Αν ξοδεύει όλη την ημέρα του να βγάλει ένα γευστικό, ιδιαίτερο, πρωτότυπο πιάτο, ε πρέπει να πληρωθεί αναλόγως.
Γνωρίζουν στο εξωτερικό τον πλούτο της κουζίνας μας; Είναι κίνητρο για τον γαστρονομικό τουρίστα;
Έχουμε καλούς σεφ στην Ελλάδα, όλοι εξελίσσονται και εγώ μαζί τους. Υπάρχει μια σημαντική πρόοδος. Έχουμε πολύ καλά προϊόντα και πολύ καλούς μάγειρες αλλά για να διαφημίσουμε τη γαστρονομία μας και να προωθήσουμε το γαστρονομικό τουρισμό, αυτό δεν είναι υπόθεση ενός μάγειρα ή πολλών μαγείρων. Πρέπει να γίνει μέσα από συγκεκριμένες κινήσεις του κράτους. Πρώτα απ όλα δεν υπάρχει στόχος. Πως θα βγάλεις πρώτα τα βήματα για κάτι αν δεν έχεις στόχο; Ζούμε στην καλύτερη χώρα του κόσμου, έχουμε τα καλύτερα προϊόντα και δεν έχουμε βρει ακόμη το κλειδί να ανοίξουμε τις πόρτες μας στην Ελληνική γαστρονομία.
Μην περιμένουμε γαστρονομικό τουρισμό αν δεν μπει μπροστά ουσιαστική κρατική πρωτοβουλία
Θα πρέπει το Υπουργείο πολιτισμού να το σχεδιάσει να το οργανώσει, να το προωθήσει.. βεβαίως και σε συνεργασία με το χώρο εστίασης γιατί θα πρέπει να υπάρχουν και συνταγές που να είναι οι ίδιες παντού, να είναι κάποια brands πιάτων σταθερά όπως κάνουν σε κάποιες συνταγές τους οι Ισπανοί. Εδώ παίρνει ο καθένας ένα παραδοσιακό Ελληνικό φαγητό και το κάνει όπως να ναι.
Στην Ελλάδα έχουμε τρεις κουζίνες, αυτή που τρώει ο Έλληνας στο σπίτι του, μια πιο γκουρμέ κουζίνα με διάφορες τεχνικές και μια πιο τουριστική και γρήγορη που συνήθως δεν είναι και τόσο καλή. Ας βγάλουμε λοιπόν προς τα έξω την κουζίνα που έχουμε στο σπίτι μας την πραγματικά Ελληνική, με τα καλά προϊόντα μας, σαφώς και με διάφορες τεχνικές αλλά με βάση την ελληνική τοπική συνταγή.
Ακούς κάτι όπως τραχανότο. Δεν υπάρχει τραχανότο, αλλά τραχανάς!
Τι σας έκανε περισσότερο εντύπωση στο γαστρονομικό φεστιβάλ στην Κίνα;
Πάω συχνά και μαγειρεύω στο εξωτερικό, έχω πάει Συρία, Ρωσία, Ελβετία και σε πολλές άλλες χώρες, αλλά αυτό που μου έκανε εντύπωση στην Κίνα είναι ο απίστευτος σεβασμός που έχουν στα προϊόντα τους, στην παράδοση, στην κουζίνα τους.
Οι Κινέζοι νιώθουν περήφανοι για την τοπική τους κουζίνα. Προστατεύουν αυτό που έχουν. Εμείς δεν το κάνουμε αυτό
Ποια πιάτα μας τους άρεσαν;
Όλα. (χαμογελώντας) Τους έκανα πολλά φαγητά. Ξέρετε πάντα όταν ταξιδεύω στο εξωτερικό η πρώτη μου έννοια είναι αν θα βρω τα υλικά που θέλω. Στην Κίνα λοιπόν έπρεπε να παρουσιάσω Ελληνικά πιάτα αλλά με δικά τους προϊόντα. Ευτυχώς όμως πήγαν όλα καλά και άρεσαν πολύ τα φαγητά μας. Υπήρχαν σπόνσορες για ελαιόλαδο και κρασί. Βρήκα καλό φύλλο, οπότε έκανα μπακλαβά σπανακοπιτάκια τυροπιτάκια, είχαν πολύ καλές γαρίδες οπότε έκανα σαγανάκι, τους μαγείρεψα λαχανοντολμάδες, αρνί, έκανα πολλά φαγητά από Βόρεια Ελλάδα από όπου κατάγομαι και είναι μια κουζίνα που την ξέρω πολύ καλά, αλλά έκανα και Κρητικά φαγητά, έκανα από Σαντορίνη, έκανα γλυκά από Χίο με μαστίχα. Εμένα μου άρεσαν σχεδόν όλα τα πιάτα τους. Μου άρεσαν εξαιρετικά θα έλεγα τα dim sum, και η γλώσσα με τα λαχανικά. Πήρα πολύ χαρά από αυτά που έδωσα εκεί αλλά και από αυτά που πήρα.
Ασχολείστε με τη φωτογράφιση, κάνετε και food styling;
Το food styling ενός πιάτου και η φωτογράφιση του είναι μεγάλη υπόθεση γιατί θα πρέπει να φαίνονται όλα τα υλικά. Να είναι φρέσκα και λαχταριστά. Είναι σαν μια γυναίκα που μπορεί να είναι όμορφη αλλά αν δεν περιποιηθεί σωστά δεν θα αναδειχθεί η ομορφιά της.
Επιθυμώ να φωτογραφίζω το φαγητό με τον τρόπο που το επιλέγω και για να το φάω. Δηλαδή θέλω να βλέπω το φαγητό… Λαχταριστό! Αυτός νομίζω είναι και ο κύριος λόγος που πήρα παγκόσμιο βραβείο φωτογραφίας για βιβλίο μου μαγειρικής. Όπως γνωρίζετε σε όλα τα βιβλία μου οι φωτογραφίσεις είναι δικές μου.
Τι οργάνωση απαιτεί μια γαστρονομική εκδήλωση;
Μια εκδήλωση απαιτεί χρόνο για να την ετοιμάσεις. Δεν είναι υπόθεση μιας ή δύο εβδομάδων. Πρέπει να είναι ξεκάθαρος ο σκοπός και ο στόχος της εκδήλώσης. Που απευθύνεται, γιατί και σε ποιους. Να βγει το budget και να μπορείς να προβλέπεις και το απρόβλεπτο. Δηλ. κάθε πιθανό θέμα που μπορεί να προκύψει έτσι ώστε να μην κινδυνέψει η επιτυχία της εκδήλωσης. Είναι πολλές οι κατηγορίες που πρέπει να οργανωθούν. Να συντονιστεί η ομάδα, ο επικοινωνιολόγος, οι χώροι προβολής της εκδήλωσης, ο γραφίστας, οι χορηγοί, οι συμμετέχοντες, να βρεθούν τα κατάλληλα υλικά και εργαλεία, εύρεση και οργάνωση του χώρου που θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση, να βρεις πρωτότυπες και ενδιαφέρουσες ιδέες και πολλά άλλα. Είναι ένα σύνολο ανθρώπων που κάνουν μια επιτυχημένη εκδήλωση. Είναι ομαδική προσπάθεια και πρέπει όλοι να βρίσκονται στην ίδια συχνότητα.
Το επάγγελμα του μάγειρα είναι πιο δύσκολο για μια γυναίκα;
Μέσα στην κουζίνα η γυναίκα τα καταφέρνει εξίσου καλά και πολλές φορές πιστεύω τα καταφέρνει και καλύτερα από τους άντρες μάγειρες. Είμαστε πιο εφευρετικές, έχουμε πιο κυκλική αντίληψη του χώρου, πιο απαιτητικό ουρανίσκο (γελώντας) και βάζει και τσαχπινιά στο πιάτο… αλλά είναι ένα δύσκολο επάγγελμα γιατί κρίνεσαι συνεχώς γιατί σε σχέση με ένα άντρα έχει πολλές υποχρεώσεις εκτός δουλειάς. Τα παιδιά, το σπίτι… οπότε από τη φύση του ένα δύσκολο επάγγελμα είναι όμως και όλα τα άλλα που τρέχουν πριν και μετά τη δουλειά με αποτέλεσμα να σε εξαντλεί. Αλλά επειδή αγαπώ αυτό που κάνω και παθιάζομαι δεν με νοιάζει αν είναι δύσκολο.